Notizen zu dieser Person
Tekenaar van Kick Wilstra HENK SPRENGER DE GEESTELIJKE VADER VAN KICK WILSTRA Henk Sprenger (3 januari 1919 te Wormer en overleden 29 december 2005) is een tekenaar die een grote populariteit genoot in de vijftiger jaren en als zodanig samen met Toonder, Kresse, Kabos, Godhelp, Ringrose en van Exter het gezicht van het Nederlandse beeldverhaal hielp bepalen. Veel van deze schrijvers/tekenaars hadden zich rond de figuur van Marten Toonder geschaard. Ook Sprenger van de partij. Ze werden ook wel de "Hollandse School" genoemd. De kenmerken van deze school zijn: de meeste van deze strips werden voor kranten gemaakt, en waren dus in zwart/wit getekend. Ze waren voorzien van onderteksten die taalkundige kwaliteiten vertoonden. Een andere dominerende trek was het aanwenden van realisme voor avontuurlijke strips en een schematische tekenstijl voor humoristische verhalen. In het realistische genre is Henk Sprenger één van de sleutelfiguren geweest voor de ontwikkeling van de Nederlandse strip. Sprenger heeft alleen tekenlessen gevolgd voor zijn akte L.O. De vierjarige opleiding M.O. duurde hem te lang. In zijn stripperiode heeft hij al doende zichzelf het striptekenen eigen gemaakt. Hij tekende niet alleen zijn verhalen, schreef ze, bedacht de plots en werkte deze zelf ook nog uit. Jaar in jaar uit twee strips per dag. Vooral in zijn latere werk heeft Sprenger blijk gegeven van een degelijke tekentechniek. Van het oeuvre van Henk Sprenger kan gesteld worden dat twee onderwerpen centraal staan, namelijk die van de sport Kick Wilstra en die van het avontuur (Piloot Storm). Tijdens de Tweede Wereldoorlog was Henk Sprenger werkzaam bij de Toonder Studio's, en wel als animator op de afdeling tekenfilm. Hij publiceerde in die tijd ook tekeningen in het blad Metro, dat aanvankelijk ondergronds en na de oorlog legaal verscheen. Het blad werd gedrukt bij drukkerij D.A.V.I.D., wat betekent De Algemene Vrije Illegale Drukkerij. De tekeningen werden pas na de oorlog met naam en toenaam gesigneerd. Tijdens de bevrijding kwam Henk Sprenger in contact met twee Canadese officieren (Bill Percey en George Routley) en via hen maakte hij kennis met het blaadje van de Canadian Forces "The Maple Leaf". Daarin stond ondermeer de strip 'Li 'l Abner van Al Capp. Deze strip inspireerde hem om zelfs strips te gaan tekenen. In zijn eerste echte stripverhaal 'Demoneneiland' gepubliceerd in de geïllustreerde en in 1945 in boekvorm verschenen heeft hij zijn hoofdfiguren genoemd naar de Canadese officieren. In deze strips kon hij het tekenen combineren met zijn twee hobby's, te weten vliegtuigen en pre-historie. Ook in de verhalen van Kick Wilstra en Piloot Storm zijn veel tekeningen opgenomen van vliegtuigen en soms ook van pre-historische dieren. In de eerste helft van de jaren vijftig sloot Henk Sprenger zich aan bij het Swan Features syndicaat. Dit was een Nederlandse stripsyndicaat die de belangen behartigden van vele tekenaars, waaronder Kresse, Wijn en van der Born. In deze periode verscheen in het weekblad Pum Pum en in IVIO-jeugdblad Patava de holenjong. Dit was een bewerking van het boek dat Sprenger in 1948 heeft geïlllustreerd. Sprenger schreef en tekende ook voor het Tom Poes Weeklad van de Marten Toonder Studios. Zijn grootste successen waren de twee uiteenlopende stripseries, namelijk de science-fiction avonturen van Piloot Storm (voorheen genaamd Arend Stork die verscheen in de Geïllustreerde), en de belevenissen op en rond het voetbalveld van Kick Wilstra. Piloot Storm en Kick Wilstra lijken qua uiterlijk sterk op elkaar. Allebei een stevig postuur en de welbekende blonde lok. Zijn werk is vertaald in het Engels,het Frans, Duits, Noors, Portugees en Iranees. In 1949 verscheen het eerste deel van Kick Wilstra de wonder-midvoor. Dit verhaal was opgenomen in het boek 'Het nieuwe avonturenboek van Ketelbinkie en zijn vrienden'. Kick Wilstra verscheen in maart 1952 in Ketelbinkie Krant (Rotterdam) en in de Amsterdamse versie Robs Vrienden (genoemd naar Kapitein Rob). De avonturen van deze voetbalheld werden tot het eind van dit blad (1957) voortgezet. Toen verhuisde Kick Wilstra naar Het Parool. De strip werd razend populair en verscheen ondertussen in diverse kranten, waaronder de Typhoon in Zaandam. Deze krant heeft in die tijd zelfs een optocht voor de jeugd georganiseerd waarin 'Kick Wilstra' meeliep en prijzen uitdeelde. De verknipte weekstrips (deel 1 t/m 15) en de latere dagstrips (deel 16 t/m 18) van Kick Wilstra werden in boekvorm uitgegeven. In de jaren vijftig heeft Het Parool/De Nieuwe Pers zijn avonturen in 18 oblong deeltjes (12 cent per deeltje) laten verschijnen. De boekjes zijn praktisch identiek aan de in de week-en dagblad verschenen strips, behalve dan dat om de 4 pagina's het bekende intreetekeningetje uit de Ketelbinkiekrant vervangen moest worden door min of meer loze illustraties. In 1973-1974 heeft Uitgeverij Skarabee 4 delen als paperback (f 4,50) op de markt gebracht. De tekeningen werden enigszins aangepast aan de toen heersende mode. Ook het uiterlijk van Kick Wilstra ging met de tijd mee. De delen 5 en deel 6 zijn nooitverschenen. In de zeventiger jaren verscheen Kick Wilstra ook in het buitenland, namelijk in Frankrijk al zei die naam daar natuurlijk niks. In 1984 verschenen de eerste twee verhalen (Kick Wilstra als wondermidvoor) in stripboekvorm met zachte kaft als bijlage bij Panorama 32 en 34. In 1990 werd één verhaal van Kick Wilstra in het boek Cartoon Aid opgenomen. Ten slotte heeft Uitgeverij Boumaar in 1996 wederom alle verhalen weer herdrukt in stripboekvorm maar nu met een harde kaft (f 79,- per deel). In deze drie boeken (oplage 350 stuks per boek) worden alle verhalen beschreven die ook in de oblong deeltjes van de jaren vijftig zijnverschenen. In boek 3 worden de verhalen beschreven die in de herdruk van de jaren 70 niet uitgegeven zijn. WAAROM KREEG KICK WILSTRA GEEN VERVOLG? Henk Sprenger: " voetbalstrips heeft zijn beperkingen, je kan per slot van rekening niet altijd een wedstrijd verslaan : je moet er allerlei avonturen in verwerken. Ik ben enthousiast genoeg om er aan te beginnen, maar om zo'n strip vol te houden, dus ook 2 strips per dag te tekenen én te schrijven, dat valt niet mee. Je krijgt dan een enorme druk op je, kijk maar naar Kuhn (kapitein Rob) en Kresse (Eric de Noorman). Zij zijn ook gestopt vanwege de zware spanning die er op hen rustte". Het was ook niet altijd een lucratieve bezigheid. Sprenger was naast zijn tekenwerk ook werkzaam bij de vliegtuigfabrikant Fokker. Vanwege de successen van het Nederlandse voetbal werd hij in het begin van de jaren zeventig (vaak) benaderd om een nieuwe Kick Wilstra te maken. Dit heeft Henk Sprenger niet gedaan. In plaats hiervan tekende hij een nieuwe voetbalstrip, niet over Kick Wilstra, maar over Piet Keizer. Deze strip verscheen in het Parool en in de Grundig boekjes, maar heeft het niet lang volgehouden. Dit kwam met name doordat Piet Keizer in die jaren al op zijn retour was. In Galerie Lambiek in Amsterdam was er een expositie over Henk Sprenger van 19 november 1999 tot januari 2000. In 2003 kreeg Henk Sprenger uit handen van Jan Mulder, die een grote fan van hem is, daarvoor de Bulletje en Boonestaak Schaal. Ook Freek de Jonge is een groot liefhebber van zijn werk, getuige de filmpjes in zijn nieuwe televisieserie Freek Kortgehouden, waarin hij een ode brengt aan Kick Wilstra. Henk Sprenger zou op 3 januari 2006 87 jaar zijn geworden.
Jeroen
Sprenger
