Notizen zu dieser Person
Napels is een buurtschap in de gemeente Oldambt in de provincie Groningen (Nederland). De buurtschap ligt tussen Heiligerlee en Westerlee, aan beide zijden van de spoorlijn van Groningen naar Nieuweschans. De buurtschap is ontstaan rond 1840. Oorspronkelijk was het een toevluchtsoord voor dagloners, de bebouwing bestond uit eenvoudige hutten en keten. Die zijn inmiddels vervangen, maar de buurtschap wordt nog steeds gekenmerkt door zeer eenvoudige huisjes. Napels is vernoemd naar de Italiaanse stad[1], maar het is niet bekend waarom. Even ten zuiden van Napels ligt Tranendal. Tranendal is een gehucht in de gemeente Oldambt in de provincie Groningen. Het gehucht bestaat uit een straatje, de Tranendallaan. Deze begint bij de spoorovergang tussen Heiligerlee en Westerlee en loopt door tot aan de gemeentegrens met Winschoten. De naam Tranendal zou een verwijzing zijn naar de slag bij Heiligerlee. Deze zou op deze plek hebben plaatsgevonden. Bij het gehucht ligt een zoutwinningslocatie van AkzoNobel. Tranendal kreeg in 2004-2005 enige bekendheid toen het televisieprogramma Man bijt hond van deze plaats naar het plaatsje Paradijs in Zeeland reisde om te kijken wat de mensen onderweg aan het doen waren. Nader onderzoek leert dat op deze plek halverwege de 19e eeuw een handjevol armoedige hutten stond, waar voornamelijk dagloners woonden. En hoewel het gezegde verwijst naar de onvergetelijke schoonheid van Napels, associeerde men hier de Italiaanse stad klaarblijkelijk met chaos en armoede. De straat Napels Oost loopt dood op de spoorlijn tussen Groningen en Winschoten. Moestuinen en kleine akkers, omringd door hoog opschietend ongeregeld groen. Rond het laatste huis staat een groot hek, waarachter een hond aanslaat. Het terrein dat hij bewaakt staat vol autowrakken, bouwmateriaal en heel veel ongeorganiseerde rommel. Pottenkijkers zijn duidelijk niet welkom. Een eindje verder staat een vouwwagen, omwoekerd door hoog gras en onkruid, het dekzeil groen uitgeslagen. Napels. Aan de andere kant van de spoorlijn komt de straat Napels West uit op de Tranendallaan. Dat is weer een verhaal apart. De naam van de buurtschap Tranendal is rechtstreeks terug te voeren op de Slag bij Heiligerlee. In 1568 lag hier een moerasgebied waar de soldaten van graaf Lodewijk van Nassau de Spanjaarden verpletterend versloegen. Een plaatselijk museum vertelt het verhaal van de veldslag, die het begin van de Tachtigjarige Oorlog betekende. In de strijd bij Heiligerlee kwam graaf Adolf van Nassau om het leven. Adolf was de jongere broer van Lodewijk, en van Willem van Oranje. Aan de Provincialeweg in Heiligerlee staat een bombastisch monument voor de gesneuvelde graaf. Wie schuin tegenover het monument de Trekweg op gaat, komt vanzelf in Napels uit. Kleine huisjes van rode baksteen, moestuinen, rafelrandjes. Geen plek om te gaan zien voordat je sterft. De schoonheid zit hem niet in de dingen waar de Italiaanse naamgenoot mee pronkt, maar Napels heeft wel karakter. En dat is ook mooi.
Henk
Smidtman
